Skip to main content
SpringerLink
Log in

JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid

  • Published:
JGZ Tijdschrift voor jeugdgezondheidszorg

Samenvatting

Voedselovergevoeligheid omvat voedselallergie en niet-allergische voedselintoleranties, zoals coeliakie en lactose-intolerantie. De JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid geeft uitgebreide aanbevelingen voor de preventie, signalering en behandeling van koemelkallergie, de meest frequent voorkomende vorm van voedselovergevoeligheid bij kinderen. Tevens zijn in de richtlijn adviezen opgenomen voor de preventie en signalering van coeliakie en voor de signalering van lactose-intolerantie.

De belangrijkste nieuwe adviezen in de richtlijn zijn: Er bestaat geen indicatie voor gehydrolyseerde kunstvoeding ter preventie van koemelkallergie. Ter preventie van voedselallergie wordt geadvi seerd om vanaf de leeftijd van vier maanden te starten met kleine hoeveelheden bijvoeding, beginnend met groente en fruit, en daarna uit te breiden met andere producten zoals ei, vis en pinda. Aansluitend wordt geadviseerd om al vanaf de leeftijd van vier maanden kleine hoeveelheden gluten te introduceren ter preventie van coeliakie, bij voorkeur naast borstvoeding.

Diagnostiek van koemelkallergie bij kinderen met een laag risico op anafylaxie of andere ernstige reacties kan onder voorwaarden met een dubbelblinde voedselprovocatie in de jeugdgezondheidszorg (JGZ) plaatsvinden. Hiervoor is er financiële vergoeding van de zorgverzekeraars noodzakelijk; de aanvraag voor deze vergoeding is in behandeling. Tot die tijd worden kinderen voor een dubbelblinde voedselprovocatie naar de kinderarts verwezen.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1.
Figuur 2.

Literatuur

  1. Kneepkens CM, Meijer Y. Clinical practice. Diagnosis and treatment of cow's milk allergy. Eur J Pediatr. 2009;168(8):891–6.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  2. Chafen JJ, Newberry SJ, Riedl MA, Bravata DM, Maglione M, Suttorp MJ. Prevalence, natural history, diagnosis, and treatment of food allergy. A systematic review of the evidence. Prepared for the National Institute of Allergy and Infectious Diseases. Working paper. WR-757-1; 2010.

  3. Keil T, McBride D, Grimshaw K, Niggemann B, Xepapadaki P, Zannikoset K, e.a. The multinational birth cohort of EuroPrevall: background, aims and methods. Allergy. 2010;65(4):482–90.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  4. McBride D, Keil T, Grabenhenrich L. Dubakiene R, Drasutiene G, Fiocchi A, e.a. The EuroPrevall birth cohort study on food allergy: baseline characteristics of 12,000 newborns and their families from nine European countries. Pediatr Allergy Immunol. 2012;23(3):230–9.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  5. Burks AW, Jones SM, Boyce JA, Sicherer SH, Wood RA, Assa’ad A, e.a. NIAID-Sponsored 2010 Guidelines for Managing Food Allergy: Applications in the Pediatric Population. Pediatrics. 2011;128(5):955–65.

    Google Scholar 

  6. Du Toit G., Meyer R, Shah N, Heine RG, Thomson MA, Lack G, e.a . Identifying and managing cow's milk protein allergy. Arch Dis Child Educ Pract Ed. 2010;95(5):134–44.

    Article  Google Scholar 

  7. Wood RA. The natural history of food allergy. Pediatrics. 2003;111(6 Pt 3):1631–7.

    PubMed  Google Scholar 

  8. Byrne AM, Malka-Rais J, Burks AW, Fleischer DM. How do we know when peanut and tree nut allergy have resolved, and how do we keep it resolved? Clin Exp Allergy. 2010;40(9):1303–11.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  9. Lack G. Clinical practice. Food allergy. N Engl J Med. 2008;359(12):1252–60.

    CAS  Google Scholar 

  10. Vlieg-Boerstra B, Sprikkelman A, Kneepkens C, Luning M, Meyer Y, Sylvius AM, e.a. Diagnostiek van Koemelkallergie bij kinderen in Nederland. Utrecht: Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde; 2012.

    Google Scholar 

  11. Kneepkens CMF, Drongelen KI van, Aarsen CJE. Landelijke standaard voedselallergie bij zuigelingen; Standaard voor de diagnose, behandeling en preventie van voedselallergie bij zuigelingen op het consultatiebureau. Den Haag: Voedingscentrum; 2005.

    Google Scholar 

  12. Schunemann HJ, Oxman AD, Brozek J, Glasziou P, Jaeschke R, Vist GE, e.a. Grading quality of evidence and strength of recommendations for diagnostic tests and strategies. BMJ. 2008;336(7653):1106–10.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  13. Nwaru BI, Erkkola M, Ahonen S, Kaila M, Haapala AM, Kronberg- Kippila C, e.a. Age at the introduction of solid foods during the first year and allergic sensitization at age 5 years. Pediatrics. 2010;125(1):50–9.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  14. Snijders BE, Thijs C, Ree R van, Brandt PA van den. Age at first introduction of cow milk products and other food products in relation to infant atopic manifestations in the first 2 years of life: the KOALA Birth Cohort Study. Pediatrics. 2008;122(1):e115–22.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  15. Zutavern A, Mutius E von, Harris J, Mills P, Moffatt S, White C, e.a. The introduction of solids in relation to asthma and eczema. Arch Dis Child. 2004;89(4):303–8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  16. Sausenthaler S, Heinrich J, Koletzko S. Early diet and the risk of allergy: what can we learn from the prospective birth cohort studies GINIplus and LISAplus? Am J Clin Nutr. 2011;94(6 Suppl):2012S–7S.

    Google Scholar 

  17. Tromp II, Kiefte-de Jong JC, Lebon A, Renders CM, Jaddoe VW, Hofman A, e.a. The introduction of allergenic foods and the development of reported wheezing and eczema in childhood: the Generation R study. Arch Pediatr Adolesc Med. 2011;165(10):933–8.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  18. Zutavern A, Brockow I, Schaaf B, Bolte G, Berg A von, Dietz U, e.a. Timing of solid food introduction in relation to atopic dermatitis and atopic sensitization: results from a prospective birth cohort study. Pediatrics. 2006;117(2):401–411.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  19. Zutavern A, Brockow I, Schaaf B, Berg A von, Dietz U, Borte M, e.a. Timing of solid food introduction in relation to eczema, asthma, allergic rhinitis, and food and inhalant sensitization at the age of 6 years: results from the prospective birth cohort study LISA. Pediatrics. 2008;121(1):e44-e52.

    Google Scholar 

  20. National Institute for Health and Clinical Excellence. NICE clinical guideline 116 – Food allergy in children and young people National Institute for Health and Clinical Excellence (2011). Diagnosis and assessment of food allergy in children and young people in primary care and community settings. Londen: NICE; 2011.

    Google Scholar 

  21. Fiocchi A, Brozek J, Schunemann H, Bahna SL, Berg A von, Beyer K, e.a. World Allergy Organization (WAO) Diagnosis and Rationale for Action against Cow's Milk Allergy (DRACMA) Guidelines. Pediatr Allergy Immunol. 2010;21 Suppl 21:1–125.

    PubMed  Google Scholar 

  22. Agostoni C, Agostoni C, Axelsson I, Goulet O, Koletzko B, Michaelsen KF, e.a. Soy protein infant formulae and follow-on formulae: A commentary by the ESPGHAN Committee on Nutrition. J Ped Gastroenterol Nutr. 2006;42(4):352–61.

    Article  Google Scholar 

  23. Kamphuis M. JGZ-richtlijn Huidafwijkingen 2012. Beschikbaar via: http://www.ncj.nl/bibliotheek/richtlijnen/.

  24. Csizmadia CG, Mearin ML, Blomberg BM von, Brand R, Verloove-Vanhorick SP. An iceberg of childhood coeliac disease in the Netherlands. Lancet. 1999;353(9155):813–4.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  25. Steens RF, Csizmadia CG, George EK, Ninaber MK, HiraSing RA, Mearin ML. A national prospective study on childhood celiac disease in the Netherlands 1993-2000: an increasing recognition and a changing clinical picture. J Pediatr. 2005;147(2):239–43.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  26. Akobeng AK, Ramanan AV, Buchan I, Heller RF. Effect of breast feeding on risk of coeliac disease: a systematic review and meta-analysis of observational studies. Arch Dis Child. 2006;91(1):39–43.

    PubMed Central  PubMed  Google Scholar 

  27. Hogen Esch CE, Rosen A, Auricchio R. Romanos J, Chmielewska A, Putter H, e.a. The PreventCD Study design: towards new strategies for the prevention of coeliac disease. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2010;22(12):1424–30.

    PubMed  Google Scholar 

  28. Szajewska H, Chmielewska A, Piescik-Lech M, Ivarsson A, Kolacek S, Koletzko S, e.a. Systematic review: early infant feeding and the prevention of coeliac disease. Aliment Pharmacol Ther. 2012;36(7):607–18.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  29. Husby S, Koletzko S, Korponay-Szabo IR, Mearin ML, Phillips A, Shamir R, e.a. European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition. Guidelines for the Diagnosis of Coeliac Disease. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2012;54(1):136–60.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  30. Wilt TJ, Shaukat A, Shamliyan T, Taylor BC, MacDonald R, Tacklind J, e.a. Lactose intolerance and health. Evid Rep Technol Assess (Full Rep). 2010;(192):1–410.

    PubMed  Google Scholar 

  31. Nigg JT, Lewis K, Edinger T, Falk M. Meta-analysis of attentiondeficit/hyperactivity disorder or attention-deficit/hyperactivity disorder symptoms, restriction diet, and synthetic food color additives. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry. 2012;51(1):86–97.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  32. Wolraich ML, Wilson DB, White JW. The effect of sugar on behavior or cognition in children. A meta-analysis. JAMA. 1995;274(20):1617–21.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. http://www.bsl.nl

    J.E. Kist-van Holthe, A.M.W. Bulk-Bunschoten, C.M.F. Kneepkens, M.L.A. de Kroon & S. Kalidien

  2. Artsen Jeugdgezondheidszorg, Amsterdam, The Nederlands

    C.L. Wensing-Souren

  3. AMC, Amsterdam, The Nederlands

    B.J. Vlieg-Boerstra

  4. CBO, Utrecht, The Nederlands

    T. Kuijpers

  5. Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam, The Nederlands

    A. B. Sprikkelman

  6. VUmc/EMGO+-Instituut, Jeugdgezondheidszorg, Amsterdam, The Nederlands

    R.A. HiraSing

Authors
  1. J.E. Kist-van Holthe
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. A.M.W. Bulk-Bunschoten
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. C.L. Wensing-Souren
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. B.J. Vlieg-Boerstra
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  5. C.M.F. Kneepkens
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  6. T. Kuijpers
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  7. M.L.A. de Kroon
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  8. A. B. Sprikkelman
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  9. S. Kalidien
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  10. R.A. HiraSing
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to J.E. Kist-van Holthe.

Additional information

J.E. Kist-van Holthe, kinderarts-onderzoeker; A.M.W. Bulk-Bunschoten, arts Maatschappij & Gezondheid; C.M.F. Kneepkens, kinderarts maagdarm- leverziekten; M.L.A. de Kroon, arts Maatschappij & Gezondheid en epidemioloog; S. Kalidien, MSc, projectassistente; R.A. HiraSing, emeritus hoogleraar Jeugdgezondheidszorg; allen werkzaam in het VUmc/EMGO+-Instituut, Amsterdam. C.L. Wensing-Souren, arts Maatschappij & Gezondheid, Artsen Jeugdgezondheidszorg Nederland. B.J. Vlieg-Boerstra, diëtist en postdoctoraal onderzoeker, Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam Erasmus MC, sectie Allergologie en Nederlandse Vereniging van Diëtisten. T. Kuijpers, epidemioloog, CBO, Utrecht. A.B. Sprikkelman, kinderarts-pulmonoloog, Emma Kinderziekenhuis AMC, Amsterdam. Correspondentie: j.kist@vumc.nl.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Kist-van Holthe, J., Bulk-Bunschoten, A., Wensing-Souren, C. et al. JGZ-richtlijn Voedselovergevoeligheid. JEUGDGEZONDSZORG-TIJDSCHR. 46, 36–42 (2014). https://doi.org/10.1007/s12452-014-0012-4

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12452-014-0012-4

Search

Navigation