Samenvatting
Inleiding: Geïndiceerde preventie bij leerlingen met depressieve klachten kan depressie en suïcidaliteit voorkomen. Onderzocht werd hoe vaak depressieve klachten voorkomen bij jongeren met verhoogd ziekteverzuim op het voorgezet onderwijs en of er een verband is met leeftijd, sekse of onderwijsniveau. De resultaten werden vergeleken met een normpopulatie van Nederlandse jongeren van dezelfde leeftijd.
Methode: Beschrijvend onderzoek onder jongeren in de regio GGD Hart voor Brabant die in de periode van 1 april 2019 tot 1 april 2020 een eerste ziekteverzuimgesprek bij de jeugdarts hadden. Depressieve klachten werden gemeten met de CDI‑2 (Children’s Depression Inventory, versie 2).
Resultaten: In de onderzoekspopulatie (n = 186) werd bij 33,9% van de leerlingen een verhoogde score op de CDI‑2 gevonden (jongens 17,1%; meisjes 44,0%). Er was een significante samenhang tussen CDI-2-score en leeftijd: hoe hoger de leeftijd van jongens en meisjes, des te vaker een verhoogde CDI-2-score. Bij meisjes gold ook hoe hoger het onderwijsniveau, des te vaker een verhoogde score op de CDI‑2. Meisjes (13 tot 16 jaar) hadden significant vaker een verhoogde CDI-2-score dan meisjes uit de normpopulatie (40,7% versus 20,0%). Bij jongens van 13 tot 16 jaar werd geen significant verschil gevonden ten opzichte van de normpopulatie (15,3% versus 10,0%).
Conclusie: Jongeren met een verhoogd ziekteverzuim hebben meer dan gemiddeld depressieve klachten. Het is aan te bevelen om op het ziekteverzuimspreekuur de CDI‑2 laagdrempelig in te zetten. Hierdoor kan betere vroegsignalering plaatsvinden, wat de ontwikkeling van een depressie en suïcidaliteit mogelijk kan voorkomen.
Literatuur
Stevens GWJM, Dorsselaer S van, Boer M, et al. HBSC 2017. Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland. 2018. https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/376901. Geraadpleegd op: 23 feb 2021.
Trimbos-instituut. JGZ-Richtlijn Depressie. 2016. https://www.ncj.nl/richtlijnen/alle-richtlijnen/richtlijn/depressie. Geraadpleegd op: 23 feb 2021.
Eriksson C, Madsen K. Workshop: to what extent can we trust our data on trends in mental health among adolescents? Nordic Collaboration on Positive Mental Health. Eur J Public Health. 2020; https://doi.org/10.1093/eurpub/ckaa165.1063.
Centraal Bureau voor de Statistiek. Cijfers aantal zelfdodingen onder de jeugd. Den Haag: Centraal Bureau voor de Statistiek; 2020.
Kessler RC, Amminger GP, Aguilar-Gaxiola S. Age of onset of mental disorders: a review of recent literature. Curr Opin Psychiatry. 2007;20:359–64.
Vanneste YTM, Goor LAM, Feron FJM. Gemiste lessen, gemiste kansen; rol voor de publieke gezondheidszorg bij ziekteverzuim van jongeren. Ned Tijdschr Geneeskd. 2016;160:D398.
Samenwerkingsverband voortgezet onderwijs De Meierij. Ziekteverzuimprotocol. ’s-Hertogenbosch: Samenwerkingsverband VO de Meierij; 2015.
GGD Hart voor Brabant, regio Brabant Noordoost. Draaiboek Schoolweigeraars/thuiszitters Deel 1 Preventie, regio Brabant Noordoost. Uden: GGD Hart voor Brabant; 2018.
Vanneste YTM, Mathijssen JJP, Goor ILAM van de, et al. Extensive medical absenteeism among secondary school students: an observational study on their health condition from a biopsychosocial perspective. Open J Prev Med. 2015;5:111–21.
Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. JGZ-Richtlijn Psychosociale problemen. Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid; 2016.
Buitelaar JK, Keulen M van, Nauta MH, et al. Multidisciplinaire richtlijn Addendum Depressie bij Jeugd 2009. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut; 2009.
Nederlands Jeugdinstituut. Grip op je dip. Utrecht: Nederlands Jeugdinstituut; 2020.
Kovacs M. Handleiding CDI‑2 Screeningsvragenlijst voor depressie bij kinderen en jongeren. Amsterdam: Hogrefe; 2011.
Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN). Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN). Multidisciplinaire Richtlijn Beoordeling en behandeling van patiënten met suïcidaal gedrag. Utrecht: De Tijdstroom; 2010.
Federa. De Gedragscode Gezondheidsonderzoek. 2004. https://www.federa.org/code-goed-gedrag. Geraadpleegd op: 23 feb 2021.
Salk RH, Hyde SJ, Abramson YL. Gender differences in depression in representative national samples: meta-analyses of diagnoses and symptoms. Psychol Bull. 2017;143(8):783–822.
Inchley J, Currie D. Spotlight on adolescent health and well being. Findings from the 2017–2018 health behaviour in school aged children (HBSC) survey in Europe and Canada international report. band 1. Geneva: WHO; 2020. Key Findings.
Walsh N. Exploring the reported worsening of mental wellbeing among adolescent girls in Scotland. Findings from a rapid literature review exploring trends in adolescent wellbeing in Scotland and contributing factors. Edinburgh: Social Research; 2019.
Wang J, Yang R, Li D, et al. Association of health literacy and screen time with depressive symptoms among middle school students. Wei Sheng Yan Jiu. 2019;48(5):765–71.
Lucassen PLBJ, Postma S, Hartman T olde. Ggz-vragenlijsten staan persoonsgerichte zorg in de weg. Huisarts Wet. 2017;3:112–4.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Rights and permissions
About this article
Cite this article
Donders-Verhagen, A., de Boer, E. & Vanneste, Y.T.M. Middelbare scholieren met verhoogd ziekteverzuim en depressieve klachten op het spreekuur bij de jeugdarts. Tijdschr Jeugdgezondheidsz 53, 42–46 (2021). https://doi.org/10.1007/s12452-021-00249-4
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12452-021-00249-4