Skip to main content
SpringerLink
Log in

Empathie doet wat met je

  • Artikel
  • Published:
Neuropraxis

Samenvatting

Het begrip empathie houdt het vermogen in om in de schoenen van een ander te gaan staan, om de gevoelens, wensen, ideeën en handelingen van een ander te herkennen en te begrijpen en daar met de juiste emotie op te reageren. Dit vermogen hangt af van zowel individuele als sociale factoren, welke empathie kunnen versterken, verminderen of tenietdoen. Empathie verbindt mensen, maar kan ook eroderen en tot tweespalt leiden. Die tweezijdigheid is een evolutionair gegeven. Bij een hulpverlener die voortdurend blootstaat aan het leed van anderen kan de erosie tot burn-out leiden. Op het maatschappelijke vlak leidt de tweezijdigheid maar al te gemakkelijk tot bevoordeling van de ingroup en tot uitsluiting en vernedering van de outgroup, met als dieptepunt totale ontmenselijking en massamoord.

Empathie is een complexe executieve functie die flexibiliteit, inspanning en creativiteit vergt en gebaseerd is op een samenwerkingsverband van twee relatief zelfstandige netwerken. Het ene netwerk behartigt de cognitieve en het ander de affectieve kant. Onder pathologische omstandigheden kan het empathisch vermogen fragmenteren. Psychopathie en autisme tonen aan dat fragmentatie zich geheel verschillend en ook specifiek kan voltrekken. Het (pre)frontale syndroom is een voorbeeld van een algeheel verlies van empathie.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Figuur 1
Figuur 2

Literatuur

  1. Rizzolatti G, Fadiga L, Gallese V, Fogassi L. Premotor cortex and the recognition of motor actions. Cogn Brain Res. 1996;3:131–41.

    Article  CAS  Google Scholar 

  2. Cook R, Bird G, Catmur C, et al. Mirror neurons: from origin to function. Behav Brain Sci. 2014;37:177–241.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  3. Newman-Norlund RD, Van Schie HT, Van Zuijlen AMJ, Bekkering H. The mirror neuron system is more active during complementary compared with imitative action. Nat Neurosci. 2007;10:817–8.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  4. Mukamel R, Ekstrom AD, Kaplan J, Iacoboni M, Fried I. Single-neuron responses in humans during execution and observation of actions. Curr Biol. 2010;20:750–6.

    Article  CAS  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  5. Wicker B, Keyzers C, Plailly J, Royet PJ, Gallese V, Rizzolatti G. Both of us disgusted in My insula; the common neural basis of seeing and feeling disgust. Neuron. 2003;40:655–64.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  6. Waal FBM de. The antiquity of empathy. Science. 2012;336:874–6.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  7. Shamay-Tsoory SG. The neural basis of empathy. Neurosci. 2011;17:18–24.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  8. Hein G, Singer T. I feel how you feel but not always: the empathic brain and its modulation. Curr Opin Neurobiol. 2008;18:153–8.

    Article  CAS  PubMed  Google Scholar 

  9. Van Overwalle F, Baetens K. Understanding others’ actions and goals by mirror and mentalizing systems: A meta-analysis. Neuroimage. 2009;48:564–84.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  10. Baron-Cohen S. Nul-empathie: een theorie van menselijke wreedheid. Amsterdam: Uitgeverij Nieuwezijds; 2012.

    Google Scholar 

  11. Keysers C, Gazzola V. Integrating simulation and theory of mind: from self to social cognition. Trends Cogn Sci (Regul Ed). 2007;11:194–6.

    Article  Google Scholar 

  12. Swaan A de. Compartimenten van vernietiging: over genocidale regimes en hun daders. Amsterdam: Prometheus; 2014.

    Google Scholar 

  13. Singer T, Seymour B, O’Doherty JP, Stephan KE, Dolan RJ, Frith CD. Empathic neural responses are modulated by the perceived fairness of others. Nature. 2006;439:466–9.

    Article  CAS  PubMed Central  Google Scholar 

  14. Vanaerschot G, Nicolai N, Hebbrecht M. Empathie: het geheime wapen van psychiaters en psychotherapeuten. Leusden: Diagnosis Uitgevers; 2014. pag. 237–54.

  15. Singer T, Klimecki OM. Empathy and compassion. Curr Biol. 2014;24:875–8.

    Article  Google Scholar 

  16. Klimecki OM, Leiberg S, Lamm C, Singer T. Functional neural plasticity and associated changes in positive affect after compassion training. Cereb Cortex. 2013;23:1552–61.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  17. Meffert H, Gazzola V, Boer JA den, Bartels AAJ, Keysers C. Reduced spontaneous but relatively normal deliberate vicarious representations in psychopathy. Brain. 2013;136:2550–62.

    Article  PubMed  PubMed Central  Google Scholar 

  18. Haaxma R. Neurologie van cognitie en gedrag in hoofdlijnen, 3e druk. Amsterdam: Reed Business Education; 2013. pag. 56–62, en 229–42.

    Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Paterswolde, Nederland

    Rob Haaxma

Authors
  1. Rob Haaxma
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Corresponding author

Correspondence to Rob Haaxma.

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Check for updates. Verify currency and authenticity via CrossMark

Cite this article

Haaxma, R. Empathie doet wat met je. Neuropraxis 20, 121–126 (2016). https://doi.org/10.1007/s12474-016-0119-2

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12474-016-0119-2

Trefwoorden

Search

Navigation