Skip to main content

Der tschechoslowakische Märchenspielfilm (1920–1989)

  • Chapter
Märchen im Medienwechsel
  • 4083 Accesses

Zusammenfassung

»In Václav Vorlíčeks Kinderfilmen herrscht ein endloser Prager Frühling, ein Refugium anarchischer Freiheit inmitten der Gegenwart«. Der Regisseur der Drei Haselnüsse für Aschenbrödel / Tři oříšky pro Popelku wird hoch gelobt im Einführungstext des Sonderdrucks der Kinder- und Jugendfilm Korrespondenz (KJK) mit dem Titel »Aberwitzige Märchenwelten. Václav Vorlíček und der tschechische Kinderfilm«. Das nächste Kapitel ist überschrieben mit »Wundervolles Kinderfilmland Tschechoslowakei«.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

Chapter
USD 29.95
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
eBook
USD 69.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Hardcover Book
USD 89.99
Price excludes VAT (USA)
  • Durable hardcover edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Preview

Unable to display preview. Download preview PDF.

Unable to display preview. Download preview PDF.

Quellen und Literatur

1 Primärquellen

  • Drda, Jan: Tschechische Märchen. Praha: Albatros 1985.

    Google Scholar 

  • Erben, Karel Jaromír: České Pohádky. Praha: Melantrich 1949.

    Google Scholar 

  • Horák, Jiří: Tschechische Volksmärchen. Erzählt von Jiří Horák. Illustriert von Jiří Trnka. Praha: Artia 1971.

    Google Scholar 

  • Jech, Jaromír (Hrsg.): Tschechische Volksmärchen. Berlin: Rütten & Loening 1984.

    Google Scholar 

  • Němcová, Božena: Der König der Zeit. Slowakische Märchen. Bratislava: Mladé letá 1978.

    Google Scholar 

  • Němcová, Božena: Das goldene Spinnrad und andere tschechische und slowakische Märchen. Leipzig [u. a.]: Gustav Kiepenheuer 1981.

    Google Scholar 

  • Sirovátka, Oldřich (Hrsg.): Tschechische Volksmärchen. München: Diederichs 1985.

    Google Scholar 

  • Werich, Jan: Fimfarum. Märchen für Erwachsene. Praha: Artia 1961.

    Google Scholar 

  • 1.1 Analysierte Märchenfilme

    Google Scholar 

  • Der Prinz und der Abendstern / Princ a Večernice (R. Václav Vorlíček, ČSSR 1979).

    Google Scholar 

  • Die Prinzessin mit dem goldenen Stern / Princezna se zlatou hvězdou (R. Martin Frič, ČSR 1959).

    Google Scholar 

  • Die stolze Prinzessin / Pyšná princezna (R. Bořivoj Zeman, ČSR 1952).

    Google Scholar 

  • Die wahnsinnig traurige Prinzessin / Šíleně smutná princezna (R. Bořivoj Zeman, ČSSR 1968).

    Google Scholar 

  • Drei Haselnüsse für Aschenbrödel / Tři oříšky pro Popelku (R. Václav Vorlíček, ČSSR/DDR 1973).

    Google Scholar 

  • Es war einmal ein König / Byl jednou jeden král (R. Bořivoj Zeman, ČSR 1954).

    Google Scholar 

  • Mit dem Teufel ist nicht gut spaßen / S čerty nejsou žerty (R. Hynek Bočan, ČSSR 1984).

    Google Scholar 

  • Vom tapferen Schmied / O statečném kováři (R. Petr Švédas, ČSSR 1983).

    Google Scholar 

1.2 Weitere genannte Märchenfilme

  • [Aschenbrödel] / Popelka (R. Josef Kokeisl, ČSR 1929).

    Google Scholar 

  • [Aschenbrödel] / Popelka (R. Vlasta Janečková, ČSSR 1969).

    Google Scholar 

  • Das Mädchen auf dem Besenstiel / Dívka na koštěti (R. Václav Vorlíček, ČSSR 1972).

    Google Scholar 

  • Das Märchen vom Bären Ondřej / O medvědu Ondřejovi (R. Jaroslav Mach, ČSR 1959).

    Google Scholar 

  • Das neunte Herz / Devaté srdce (R. Juraj Herz, ČSSR 1978).

    Google Scholar 

  • Der dritte Prinz / Třetí princ (R. Antonín Moskalyk, ČSSR 1982).

    Google Scholar 

  • Der falsche Prinz / Labakan (R. Václav Krška, ČSR/BUL 1956).

    Google Scholar 

  • Der falsche Prinz / Falešný princ (R. Dušan Rapoš, ČSSR/BRD 1985).

    Google Scholar 

  • Der große und der kleine Klaus / Mikola a Mikolko (R. Dušan Trančík, ČSSR/BRD 1987).

    Google Scholar 

  • Der Salzprinz / Sůl nad zlato (R. Martin Hollý, ČSSR/BRD 1983).

    Google Scholar 

  • Die drei goldenen Haare des Sonnenkönigs / Plavčík a Vratko (R. Martin Ťapák, ČSSR/BRD 1981).

    Google Scholar 

  • [Die drei goldenen Haare des Vater Allwissend] / Tři zlaté vlasy děda Vševěda (R. Ján Valášek, ČSSR 1963).

    Google Scholar 

  • [Die drei goldenen Haare des Vater Allwissend] / Tři zlaté vlasy děda Vševěda (R. Aleš Kisil/Josef Krofta, ČR 1999).

    Google Scholar 

  • Die Großmutter / Babička (R. František Čáp, Protektorat Böhmen und Mähren 1940).

    Google Scholar 

  • Die Großmutter / Babička (R. Antonín Moskalyk, ČSSR 1971).

    Google Scholar 

  • Die kleine Meerjungfrau / Malá mořská víla (R. Karel Kachyňa, ČSSR 1976).

    Google Scholar 

  • Die Laterne / Lucerna (R. Karel Lamač, ČSR 1925).

    Google Scholar 

  • Die Laterne / Lucerna (R. Karel Lamač, ČSR 1938).

    Google Scholar 

  • Die Laterne / Lucerna (R. Jiří Bělka, ČSSR 1960).

    Google Scholar 

  • Die Laterne / Lucerna (R. František Filip, ČSSR 1967).

    Google Scholar 

  • Die Prinzessin und der fliegende Schuster / O princezně Jasněnce a létajícím ševci (R. Zděnek Troška, ČSSR 1987).

    Google Scholar 

  • Die Schöne und das Ungeheuer / Panna a netvor (R. Juraj Herz, ČSSR 1978).

    Google Scholar 

  • [Die Zauberblume] / O zázračném květu (R. Hans Otto Löwenstein, ČSR 1922).

    Google Scholar 

  • Frau Holle / Perinbaba (R. Juraj Jakubisko, ČSSR/BRD/A 1985).

    Google Scholar 

  • Gevatter Tod / Dařbuján a Pandrhola (R. Martin Frič, ČSR 1959).

    Google Scholar 

  • Hänsel und Gretel / Perníková chaloupka (R. Josef Kokeisl, ČSR 1927).

    Google Scholar 

  • Hänsel und Gretel / Perníková chaloupka (R. Oldřich Kmínek, ČSR 1933).

    Google Scholar 

  • Kašpárek a Budulínek (R. Josef Kokeisl, ČSR 1927).

    Google Scholar 

  • Kašpárek kouzelníkem (R. Josef Kokeisl, ČSR 1927).

    Google Scholar 

  • Knüppel aus dem Sack / Obušku, z pytle ven! (R. Jaromír Pleskot, ČSR 1955).

    Google Scholar 

  • König Drosselbart / Král Drozdia Brada (R. Miroslav Luther, ČSSR/BRD 1984).

    Google Scholar 

  • Legende von der Liebe / Legenda o lásce (R. Václav Krška, ČSR/BUL 1956).

    Google Scholar 

  • Pan Tau (R. Jindřich Polák, ČSSR 1966).

    Google Scholar 

  • Prinz Bajaja / Princ Bajaja (R. Antonín Kachlík, ČSSR 1971).

    Google Scholar 

  • Radúz und Mahulena / Radúz a Mahulena (R. Petr Weigl, ČSSR 1969/70).

    Google Scholar 

  • Rotkäppchen / Červená Karkulka (R. Svatopluk Innemann, ČSR 1920).

    Google Scholar 

  • Rusalka / Rusalka (R. Václav Kašlík, ČSSR 1962).

    Google Scholar 

  • Rusalka / Rusalka (R. Petr Weigl, ČSSR 1977).

    Google Scholar 

  • [Schneeröschen] / Sněhová Růženka (R. Hans Otto Löwenstein, ČSR 1922).

    Google Scholar 

  • [Schneewittchen und die sieben Zwerge] / Sněhulka a sedm trpaslíků (R. Hans Otto Löwenstein, ČSR 1922).

    Google Scholar 

  • Schneewittchen / Sněhurka a sedm trpaslíků (R. Oldřich Kmínek, ČSR 1933).

    Google Scholar 

  • [Spiele mit dem Teufel] / Hratky s čertem (R. Josef Mach, ČSR 1956).

    Google Scholar 

  • Strakonický dudák (R. Karel Steklý, ČSR 1955).

    Google Scholar 

  • Švanda dudák (R. Svatopluk Innemann, ČSR 1937).

    Google Scholar 

  • Verschenktes Glück / Tři veteráni (R. Oldřich Lipskýs, ČSSR 1984, BRD: Die Prinzessin mit der langen Nase).

    Google Scholar 

  • [Vom goldenen Farnkraut] / Zlaté kapradí (R. Jiří Weiss, ČSSR 1963).

    Google Scholar 

  • [Vom goldenen Farnkraut] / Zlaté kapradí (R. Věra Jordánová, ČSSR 1984).

    Google Scholar 

  • Wenn der Kater kommt / Až přijde kocour (R. Vojtěch Jasný, ČSSR 1963).

    Google Scholar 

  • [Wie Franta das fürchten lernte] / Jak se Franta naučil bát (R. Jaroslav Mach, ČSR 1959).

    Google Scholar 

  • Wie Honza beinahe König geworden wäre / Honza málem králem (R. Bořivoj Zeman, ČSSR 1977).

    Google Scholar 

  • Wie man Dornröschen wachküsst / Jak se budí princezny (R. Václav Vorlíček, ČSSR/DDR 1977).

    Google Scholar 

  • Wie soll man Dr. Mráček ertränken? Oder Das Ende der Wassermänner in Böhmen / Jak utopit doktora Mráčka aneb Konec vodníků v Čechách (R. Václav Vorlíček, ČSSR 1974).

    Google Scholar 

1.3 Weitere genannte Filme

  • Der Kaiser und sein Bäcker / Císařův pekař – Pekařův císař (R. Martin Frič, ČSR 1951).

    Google Scholar 

  • Fanfan, der Husar / Fanfan la Tulipe (R. Christian-Jaque, F 1952).

    Google Scholar 

  • Der Leichenverbrenner / Spalovač mrtvol (R. Juraj Herz, ČSSR 1968).

    Google Scholar 

2 Sekundärquellen

  • Bartošek, Luboš: Náš film. Kapitoly z dějin (1896–1945). Praha: Mladá fronta 1985.

    Google Scholar 

  • Benešová, Marie: Der Kinderfilm in der ČSSR. In: Häntzsche, Hellmuth (Hrsg.): ...und ich grüße die Schwalben. Der Kinderfilm in sozialistischen europäischen Ländern. Berlin: Henschel 1985, 141–217.

    Google Scholar 

  • Benešová, Marie: Der Flug der Phantasie. In: Berger, Eberhard/Giera, Joachim: 77 Märchenfilme. Ein Filmführer für jung und alt. Berlin: Henschel 1990, 267–350.

    Google Scholar 

  • Chaloupka, Otakar: K některým souvislostem klasické a tzv. moderní české pohádky. In: Česká literatura 20 (1972), H. 4, 311–326.

    Google Scholar 

  • Gromovová, Marie: Fantazie nebo ideologie? České pohádkové filmy 70. a 80. let. In: Bílek, Petr A./Činátlová, Blanka (Hrsg.): Tesilová kavalérie. Popkulturní obrazy normalizace. Příbram: Pistorius & Olšanská 2010, 116–123.

    Google Scholar 

  • Hulík, Štěpán: Kinematografie zapomění. Počátky normalizace ve Filmovém studiu Barrandov (1968–1973). Praha: Academia 2011.

    Google Scholar 

  • Kinder- und Jugendfilm Korrespondenz (Hrsg.): Aberwitzige Märchenwelten. Václav Vorlíček und der tschechische Kinderfilm. München: Eigenverlag 2001.

    Google Scholar 

  • Kothenschulte, Daniel: Wie man Prinzessinnen wachküsst. Die Verwandlung als Prinzip. Das phantastische Kino des Václav Vorlíček. In: Kinder- und Jugendfilm Korrespondenz 2001, 3–8.

    Google Scholar 

  • Langer, Gudrun: Das Märchen in der tschechischen Literatur von 1790 bis 1860. Studien zur Entwicklungsgeschichte des Märchens als literarischer Gattung. Gießen: Schmitz 1979.

    Google Scholar 

  • Lindner, Bernt: Wundervolles Kinderfilmland Tschechoslowakei. In: Kinder- und Jugendfilm Korrespondenz 2001, 9–11.

    Google Scholar 

  • Liptay, Fabienne: WunderWelten. Märchen im Film. Remscheid: Gardez! 2004.

    Google Scholar 

  • Loupur, Jaroslav. K. J. Erben ve filmu, 04.02.2016 (http://www.filmovyprehled.cz/cs/revue/detail/k-j-erben-ve-filmu, Zugriff: 10.05.2017).

  • Národní filmový archiv (Hrsg.): Ceský hraný film. Czech feature film. I. 1898–1930. Praha: Národni filmový archiv 1995.

    Google Scholar 

  • Národní filmový archiv (Hrsg.): Ceský hraný film. Czech feature film. II. 1930–1945. Praha: Národni filmový archiv 1998.

    Google Scholar 

  • Národní filmový archiv (Hrsg.): Český hraný film. Czech feature film. III. 1945–1960. Praha: Národni filmový archiv 2001.

    Google Scholar 

  • Národní filmový archiv (Hrsg.): Česky hraný film. Czech feature film. IV. 1961–1970. Praha: Národní filmový archiv 2004.

    Google Scholar 

  • Národní filmový archiv (Hrsg.): Ceský hraný film. Czech feature film. V. 1971–1980. Praha: Národní filmový archiv 2007.

    Google Scholar 

  • Národní filmový archiv (Hrsg.): Český hraný film. Czech feature film. VI. 1981–1993. Praha: Národní filmový archiv 2010.

    Google Scholar 

  • Nationales Literaturarchiv Prag/Památník národního písemnictví: Nachlass František Pavlíček (eingesehen von Steffen Retzlaff am 13.04.2015).

    Google Scholar 

  • Retzlaff, Steffen: Erzähltyp, Märchenmotiv und Märchenfilm in der tschechischen Rezeption am Beispiel von »Tři oříšky pro Popelku« / »Drei Haselnüsse für Aschenbrödel«. Masterarbeit. TU Dresden, 09.03.2012.

    Google Scholar 

  • Schmitt, Christoph: Adaptionen klassischer Märchen im Kinder- und Familienfernsehen. Eine volkskundlich-filmwissenschaftliche Dokumentation und genrespezifische Analyse der in den achtziger Jahren von den westdeutschen Fernsehanstalten gesendeten Märchenadaptionen mit einer Statistik aller Ausstrahlungen seit 1954. Frankfurt am Main: Haag und Herchen 1993.

    Google Scholar 

  • Šidláková, Jitka: Filmová pohádka. In: Bilík, Petr/Ptáček, Luboš (Hrsg.): Panorama ceského filmu. Olomouc: Rubico 2000, 333–351.

    Google Scholar 

  • Skopal, Pavel (Hrsg.): Tři oříšky pro Popelku. Praha: Národní filmový archiv 2016.

    Google Scholar 

  • Skupa, Lukáš: Film pro děti mezi vědou, uměním a průmyslem. Počátky dětského žánru v české kinematografii 1945–1955. Magisterarbeit. Masarykova univerzita Brno 2009 (http://is.muni.cz/th/128191/ff_m/MGR.pdf, Zugriff: 10.05.2017).

  • Srubar Helena: Ambivalenzen des Populären. Pan Tau und Co. in Ost und West. Konstanz: UVK 2008.

    Google Scholar 

  • Staatliche Schlösser, Burgen und Gärten Sachsen (Hrsg.): 3 Haselnüsse für Aschenbrödel. Die Winterausstellung zum Kultfilm. Dresden: Sandstein 2015.

    Google Scholar 

  • Strobel, Hans (Hrsg.): Der Kinderfilm in der Tschechoslowakei. München: Kinder- und Jugendfilm Korrespondenz 1982.

    Google Scholar 

  • Tippner, Anja: Drei Haselnüsse für Aschenbrödel und der Märchenfilm. Vorlesung im Rahmen der Ringvorlesung Film-Klassiker am 20.12.2005. Universität Kiel, 2005 (http://www.literaturwissenschaft-online.uni-kiel.de/veranstaltungen/ringvorlesungen/filmklassiker.asp, Zugriff: 01.03.2017).

  • Zelenková, Bohumila: Gespräch, geführt mit Steffen Retzlaff. Prag, 07.01.2011.

    Google Scholar 

Download references

Authors

Editor information

Editors and Affiliations

Rights and permissions

Reprints and permissions

Copyright information

© 2017 Springer-Verlag GmbH Deutschland, ein Teil von Springer Nature

About this chapter

Cite this chapter

Retzlaff, S. (2017). Der tschechoslowakische Märchenspielfilm (1920–1989). In: Dettmar, U., Pecher, C.M., Schlesinger, R. (eds) Märchen im Medienwechsel. J.B. Metzler, Stuttgart. https://doi.org/10.1007/978-3-476-04593-5_10

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-476-04593-5_10

  • Publisher Name: J.B. Metzler, Stuttgart

  • Print ISBN: 978-3-476-04592-8

  • Online ISBN: 978-3-476-04593-5

  • eBook Packages: J.B. Metzler Humanities (German Language)

Publish with us

Policies and ethics