Samenvatting
In deze studie worden de meldingen over seksueel misbruik van pleegkinderen in pleeggezinnen geanalyseerd, die binnenkwamen bij de commissie-Samson. Doel was om misbruik in pleeggezinnen uit het (nabije) verleden te onderzoeken (periode 1945-2010). De onderzoeksvragen betroffen de context van uithuisplaatsing, aard en ernst van het misbruik, hoe pleegkinderen overleefden en bij wie ze het misbruik konden melden. Er werd een kwalitatieve inhoudsanalyse gemaakt van 140 meldingen over 149 slachtoffers. De resultaten lieten zien dat de context van uithuisplaatsing vooral werd bepaald door problemen bij de ouder of opvoeder(s). Het seksueel misbruik werd door veel slachtoffers ervaren als ernstig. De dader was vaak de pleegvader en de seksuele handelingen waren intrusief. Pleegkinderen overleefden vooral door middel van passieve strategieën. Vele slachtoffers meldden niets over het misbruik als kind. Vanaf de jaren tachtig werd meer gevolg gegeven aan meldingen en steeg het aantal aangiften bij politie en justitie. Deze studie geeft een eerste inzicht in het fenomeen ‘seksueel misbruik van pleegkinderen in pleegzorg’. Meer studies zijn nodig, in het bijzonder over karakteristieken van daders en gezinnen en gezinsprocessen en -dynamieken.
Literatuur
Baker, A. J. L., Brassard, M.R., Schneiderman, M. S., & Donnelly, L. J. (2013). Foster children’s report of psychological maltreatment experiences. Journal of Public Child Welfare, 7, 235-252.
Biehal, N. (2014). Maltreatment in foster care: A review of the evidence. Child Abuse Review, 23, 48-60.
Butler, B. (2004). Protecting children. An inquiry into abuse of children in foster care. Brisbane: Crime and Misconduct Commission.
Commissie Samson (2012). Omringd door zorg, toch niet veilig. Seksueel misbruik van door de overheid uit huis geplaatste kinderen 1945 tot heden. Amsterdam: Boom.
Connolly, D. A., & Read, J. D. (2006). Remembering historical child sexual abuse. Criminal Law Quarterly, 47, 438-480.
Craven, S., Brown, S., & Gilchrist, E. (2006). Sexual grooming of children: Review of literature and theoretical considerations. Journal of Sexual Aggression, 12, 287-299.
Dekker, J. J. H. (2012). Jeugdzorg in Nederland 1945-2010. Resultaten van deelonderzoek 1 van de commissie-Samson: Historische schets van de institutionele ontwikkeling van de jeugdsector vanuit het perspectief van het kind en de aan hem/haar verleende zorg. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen (in opdracht van Commissie-Samson).
Dekker, J. J. H., & Grietens, H. (in druk). Child sexual abuse and Dutch child protection, 1945-2010. In J. Sköld, & S. Swain (Eds.), Apologies and the legacy of institutional child abuse: International perspectives (pp. 127-136). South Yarra, Victoria: Palgrave & Macmillan.
Euser, S., Alink, L. R. A., Van IJzendoorn, M. H., & Bakermans-Kranenburg, M. J. (2013). The prevalence of child sexual abuse in out-of-home care: A comparison between abuse in residential and foster care. Child Maltreatment, 18, 221-231.
Grietens, H. (2012). Seksueel misbruik van kinderen in pleegzorg. Rapport bij deelonderzoek 4: Aard en omvang van seksueel misbruik in de pleegzorg en de reactie op signalen (periode 1945-2007).Groningen: Rijksuniversiteit Groningen (in opdracht van Commissie-Samson).
Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (2005). Paradigmatic controversies, contradictions, and emerging confluences. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research. Third edition (pp. 191-215). Thousand Oaks: Sage Publications.
Hunter, S. V. (2010). Childhood sexual experiences. Narratives of resilience. Abingdon: Radcliffe Publishing Ltd.
McNally, R. J. (2003). Remembering trauma. Cambridge, MA: Belknap/Harvard University Press.
Miller-Perrin, C. L., & Perrin, R. D. (2007). Child maltreatment. An introduction. Thousand Oaks: Sage Publications.
Mortelmans, D. (2007). Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden. Leuven/Voorburg: Acco.
Mullighan, E. P. (2008). Children in state care commission inquiry. Allegations of sexual abuse and death from criminal conduct. Adelaide: Commission of Inquiry South Australia.
Olafson, E. (2011). Child sexual abuse: Demography, impact and interventions. Journal of Child & Adolescent Trauma, 4, 8-21.
Putnam, W. (2002). Ten years research update review: Child sexual abuse. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 42, 269-278.
Sköld, J. (2013). Historical abuse – A contemporary issue: Compiling inquiries into abuse and neglect of children in out-of-home care worldwide. Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 14(sup1), 5-23.
Sköld, J., & Swain, S. (in druk). In the midst of apology: Professionals and the legacy of abuse amongst children in ‘care’.South Yarra, Victoria: Palgrave Macmillan.
Stensrud, M., Wormdal, A. K., Tjelflaat, T., & Sørli, A. (2007). Omsorg og overgrep. Gransking av barnehjem, skolehjem og fosterhjem benyttet av Trondheim kommune fra 1930-årene til 1980- årene.Trondheim: Øien & Indergaard, AS.
Wolfe, D. A., Jaffe, P. G., Leschied, A. W., & Legate, B. L. (2010). Assessing historical abuse allegations and damages. Child Abuse & Neglect, 34, 135-143.
Young, T. L., Riggs, M., & Robinson, J.L. (2011). Childhood sexual abuse severity reconsidered: A factor structure of CSA characteristics. Journal of Child Sexual Abuse, 20, 373-395.
Author information
Authors and Affiliations
Corresponding author
Additional information
Prof. dr. H. Grietens is gewoon hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen, Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen, Basiseenheid Orthopedagogiek, Grote Rozenstraat 38, 9712 TJ Groningen. E-mail: h.grietens@rug.nl.
De auteur dankt Elizabeth Maarsingh, MSc, voor de hulp bij de data-analyse, en Dorijn Wubs, MSc, en Anne Steenbakkers, MSc, voor het nalezen van eerdere versies van dit artikel.
About this article
Cite this article
Grietens, H. Seksueel misbruik van pleegkinderen in de periode 1945-2010: een kwalitatieve inhoudsanalyse van meldingen bij de commissie-Samson. KIND ADOLESC. 35, 123–134 (2014). https://doi.org/10.1007/s12453-014-0020-9
Published:
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/s12453-014-0020-9