Skip to main content
SpringerLink
Log in

Gezondheid en leefstijl in de krachtwijken: een verkenning

  • Published:
Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen Aims and scope

Sinds 2007 investeert het kabinet in 40 krachtwijken waar grote maatschappelijke problemen spelen, waaronder een slechte gezondheid. In dit artikel wordt de gezondheidssituatie in 30 krachtwijken vergeleken met die in andere wijken in dezelfde steden en wordt nagegaan in hoeverre verschillen in bevolkingssamenstelling de gezondheidsverschillen verklaren. Methode: De gegevens komen uit de Lokale en Nationale Monitor Gezondheid (n=28.256) en zijn tussen 2003 en 2008 door de GGD’en verzameld. General Linear Models (GLM) en logistische regressieanalyses zijn gebruikt om verschillen in rookgedrag, alcoholconsumptie, lichaamsbeweging, groente- en fruitconsumptie, ervaren gezondheid, gewicht, diabetes en astma te analyseren. Resultaten: De bewoners in de krachtwijken ervaren hun gezondheid als slechter (odds ratio (OR) 1,39), hebben vaker obesitas (OR 1,16), astma (OR 1,33) en diabetes (OR 1,54). Ze roken vaker (OR 1,35) en bewegen minder vaak (OR 1,20). Er zijn geen verschillen in voeding, terwijl overmatig alcoholgebruik iets minder vaak voorkomt in krachtwijken en meer mensen geen alcohol drinken (OR 1,85). De verschillen worden grotendeels verklaard door de verschillen in opleiding en etnische achtergrond. Conclusie: Deze resultaten bevestigen dat aandacht voor gezondheid in de krachtwijken belangrijk is. Te verwachten valt dat maatregelen gericht op bewoners (scholing, arbeid) en omgeving (wonen, veiligheid) de gezondheid in de krachtwijken positief kan beïnvloeden. Vooral de aanpak van astma en roken zijn daarbij belangrijk. Om een effect van de wijkenaanpak te kunnen vaststellen blijft het evalueren van de gezondheidssituatie in de krachtwijken nodig.

Abstract

Health and lifestyle in deprived neighbourhoods: an exploration

Introduction: Since 2007 the Dutch government invests extra money in 40 deprived neighbourhoods in the Netherlands where large social problems occur. Poor health is also a problem in these neighbourhoods. In this article the health in 30 deprived neighbourhoods is compared with non-deprived areas in the same cities and population differences between the neighbourhoods are examined as possible explanations. Method: The data used are derived from the Local and National Public Health Monitor (n=28.256), which are collected by the Community Health Services Institutes between 2004 and 2008. General Linear Models (GLM) and logistic regression models are used for the analyses on neighbourhood differences in smoking, alcohol consumption, physical activity, dietary behaviours, perceived health, overweight / obesity, diabetes and asthma. Results: Residents from disadvantaged neighbourhoods perceive their health as worse (odds ratio (OR) 1.39), are more often obese (OR 1.16), asthmatic (OR 1.33), and diabetic (OR 1.54), than residents from non-deprived neighbourhoods. Furthermore, they smoke more often (OR 1.35) and are less engaged in physical activity (OR 1.20). No neighbourhood differences were found for dietary behaviour, while excessive drinking occurs slightly less in the deprived neighbourhoods and more people don’t drink any alcohol (OR 1.85). Differences in health and lifestyle are partly explained by population differences in education and ethnic backgrounds. Conclusion: This study confirms that attention for health problems in the deprived neighbourhoods is needed. A positive effect on health can be expected from both the interventions addressing the people (employment and education) as those addressing the environment (housing and safety). To determine an effect of the neighbourhood approach on health, it is necessary to continue monitoring the health status in these neighbourhoods.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this article

Log in via an institution

Price excludes VAT (USA)
Tax calculation will be finalised during checkout.

Instant access to the full article PDF.

Institutional subscriptions

Notes

  1. Zestien steden: Amsterdam, Rotterdam, Schiedam, Dordrecht, Utrecht, Eindhoven, Maastricht, Heerlen, Leeuwarden, Groningen, Amersfoort, Zaanstad, Nijmegen, Arnhem, Deventer, Enschede.

  2. Veertien GGD’en: GG&GD Amsterdam, GGD Rotterdam-Rijnmond, GGD Zuid-Holland Zuid, GG&GD Utrecht, GGD Brabant Zuidoost, GGD Zuid-Limburg, GGD Fryslan, HVD Groningen, GGD Midden-Nederland, GGD Zaanstreek-Waterland, GGD Regio Nijmegen, HVD Gelderland Midden, GGD Gelre-IJssel, GGD Regio Twente.

  3. De BMI wordt berekend door het lichaamsgewicht (in kg) te delen door het kwadraat van de lichaamslengte (in meters).

Literatuur

  1. Verweij A, Lucht F van der, Droomers M. Gezondheid in de veertig krachtwijken. rapport 270951001. Bilthoven: RIVM, 2008.

    Google Scholar 

  2. WHO. Engaging for health. Eleventh General Programme of Work 2006–2015. A Global Health Agenda. Geneve: WHO, 2006

    Google Scholar 

  3. Reijneveld SA. The impact of individual and area characteristics on urban socioeconomic differences in health and smoking. Int Epidemiol Association 1998;27:33–40.

    Article  CAS  Google Scholar 

  4. Bosma H, Mheen van der D, Borsboom GJJM, Mackenbach JP. Neighborhood Socioeconomic Status and All-Cause Mortality. Am J Epidemiol 2001;153:363–371.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  5. Pickett KE, Pearl M. Multilevel analyses of neighbourhood socioeconomic context and health outcomes: a critical review. J Epidemiol CommunityHealth 2001;55:111–122.

    Article  CAS  Google Scholar 

  6. Reijneveld SA. Neighbourhood socioeconomic context and self reported health and smoking: a secondary analysis of data on seven cities. J Epidemiol Community Health 2002;56:935–942.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  7. Truong KD, Ma S. A systematic review of relations between neighborhoods and mental health. J Mental Health Policy Econom 2006;9: 137–154.

    Google Scholar 

  8. Hollander AEM de, Hoeymans N, Melse JM, Oers JAM van, Polder JJ. Zorg voor gezondheid. Volksgezondheid Toekomst Verkenning 2006. rapport 270061003. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2006.

    Google Scholar 

  9. Lucht F van der. Veertig gezonde krachtwijken. Tijdschr Gezondheidswet 2007;85:357–359.

    Article  Google Scholar 

  10. Lenthe van FJ, Mackenbach JP. Neighbourhood and individual socioeconomic inequalities in smoking: the role of physical neighbourhood stressors. J Epidemiol Community Health 2006;60:699–705.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  11. Diez-Roux AV, Mair C. Neighborhoods and health. Ann NY Acad Sci 2010;1186:125–145.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  12. Macintyre S, Ellaway A. Neighbourhoods and health: an overview. In: Kawachi, I, Berkman LF (eds). Neighborhoods and health. New York: Oxford University Press, 2003: 20–42.

    Chapter  Google Scholar 

  13. Programmacommissie SEGV-II (Commissie Albeda).Sociaaleconomische gezondheidsverschillen verkleinen. Eindrapportage en beleidsaanbevelingen van de programmacommissie SEGV-II. Den Haag: ZonMw, Programmacommissie SEGV-II, 2001.

    Google Scholar 

  14. WHO. Closing the gap in a generation. Health equity through action on the social determinants of health. Geneve: WHO, 2008

    Google Scholar 

  15. Marmot M, Allen J, Goldblatt P et al. Fair Society, healthy lives. The Marmot Review. Strategic Review of Health Inequalities in England Post-2010. London: The Marmot Review, 2010.

    Google Scholar 

  16. Brug J, Lenthe F van (red). Environmental determinants and interventions for physical activity, nutrition and smoking: a review. Rotterdam: Erasmus MC, 2005.

    Google Scholar 

  17. Wendel-Vos W, Droomers M, Kremers S, Brug J, Lenthe F van. Potential environmental determinants of physical activity in adults: a systematic review. Obesity reviews 2007; 8: 425–440.

    Article  PubMed  CAS  Google Scholar 

  18. Ministerie van VROM. Dossier Wijkenaanpak. Achtergrond wijkenbeleid: Wat is er tot nu toe gebeurd rond de veertig krachtwijken? www.vrom.nl/pagina.html?id=31002#b33193

  19. Graaf JP de, Ravelli ACJ, Wildschut HIJ, Denktas S, Voorham AJJ, Bonsel GJ, Steegers, EAP. Perinatale uitkomsten in de vier grote steden en prachtwijken in Nederland. Ned Tijdschr Geneesk 2008;152:2734–2740.

    Google Scholar 

  20. Macintyre S, Ellaway A. Ecological approaches: rediscovering the role of the physical and social environment. In: Berkman LF, Kawachi I (eds). Social Epidemiology. Oxford: Oxford University Press, 2000: 332–348.

    Google Scholar 

  21. Malmström M, Sundquist J, Johansson SE. Neighborhood Environment and Self-Reported Health Status: A Multilevel Analysis. Am J Public Health 1999;89:1181–1186.

    Article  PubMed  Google Scholar 

  22. Kawachi I, Berkman LF. Introduction. In: Kawachi, I, Berkman LF (eds). Neighborhoods and health. New York: Oxford University Press, 2000: 1–19.

    Google Scholar 

  23. Harms L. Anders Onderweg. De mobiliteit van allochtonen en autochtonen bekeken. Een verkennend onderzoek in opdracht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Den Haag: SCP, 2006

    Google Scholar 

  24. CBS Statline. Mobiliteit in 2007 voor de Nederlandse bevolking van 12 jaar en ouder: aantal verplaatsingen, afstand en reisduur per persoon per dag op de fiets, uitgesplitst naar hoogst voltooide opleiding. Den Haag/Heerlen: CBS, 2010 (zie statline.cbs.nl).

  25. Ahern, J, Galea S, Hubbard A, Syme L. Neighborhood smoking norms modify the relation between collective efficacy and smoking behavior. Drug Alcohol Dependence 2009;100:138–145.

    Article  Google Scholar 

  26. Patterson JM, Eberly LE, Ding Y, Hargreaves M. Associations of smoking prevalence with individual and area level social cohesion. J Epidemiol Community Health 2004;58:692–697.

    Article  PubMed  Google Scholar 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

  1. Centrum voor Preventie- en Zorgonderzoek, Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven, The Netherlands

    A. Ruijsbroek, M. Droomers & C. van den Brink

  2. Afdeling Sociale Geneeskunde, Academisch Medisch Centrum, Universiteit van Amsterdam, Amsterdam, The Netherlands

    M. Droomers & A.E. Kunst

Authors
  1. A. Ruijsbroek
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  2. M. Droomers
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  3. A.E. Kunst
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

  4. C. van den Brink
    View author publications

    You can also search for this author in PubMed Google Scholar

Rights and permissions

Reprints and permissions

About this article

Cite this article

Ruijsbroek, A., Droomers, M., Kunst, A. et al. Gezondheid en leefstijl in de krachtwijken: een verkenning. Tijds. gezondheids.wetenschappen 89, 214–221 (2011). https://doi.org/10.1007/s12508-011-0074-5

Download citation

  • Published:

  • Issue Date:

  • DOI: https://doi.org/10.1007/s12508-011-0074-5

Trefwoorden:

Keywords:

Search

Navigation