Ontwikkeling en betrouwbaarheid van deZelfredzaamheid-Matrix

Onder hulpverleners, beleidsmakers en onderzoekers bestaat een grote behoefte aan een handzaam meetinstrument dat in staat stelt de zelfredzaamheid van cliënten op integrale en telbare wijze in kaart te brengen. In dit artikel wordt de ontwikkeling van de Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM) beschreven, met de eerste resultaten van het onderzoek naar de betrouwbaarheid van dit instrument. De ZRM is een bewerking van het Amerikaanse instrumentarium van Self-Sufficiency Matrices, tot stand gekomen door middel van een uitgebreide vertaal- en consensusprocedure onder belanghebbenden. Het resultaat is een instrument dat zelfredzaamheid meet op elf levensdomeinen, zoals Inkomen, Dagbesteding en Huisvesting. Daarbij wordt een systeem van indicatoren toegepast; beknopte definities die de status van een persoon het beste omschrijven en koppelen aan een niveau van zelfredzaamheid. Onderzoek naar de betrouwbaarheid van de ZRM laat zien dat het instrument één onderliggend construct meet, waarvan de interne consistentie goed is. Ook de overeenstemming tussen beoordelaars was adequaat. In vrijwel alle gevallen waren de correlaties tussen scores van verschillende beoordelaars positief en hoog. De meest strenge maat voor overeenstemming (Kappa; corrigerend voor ‘toevalstreffers’) gaf echter aan dat de exacte overeenstemming tussen beoordelaars voor een aantal domeinen nog niet voldoende is. Daarmee zijn de eerste resultaten van het psychometrische onderzoek positief. De ZRM vindt inmiddels snel een weg in de praktijk, bijvoorbeeld bij screening maar ook als evaluatie-instrument.

Abstract

Development and reliability of the Self Sufficiency Matrix in the Netherlands

Among health care professionals, policy makers and researchers there is a growing need for an instrument that enables the measurement of self-sufficiency of patients. In this article we describe the development of the Self-SufficiencyMatrix (Dutch acronym ‘ZRM’). In addition, we present the results of a study into its reliability. The ZRM is an adaptation of the Self-Sufficiency Matrices from the United States, and the result of an elaborate translation and consensus procedure among stakeholders in the Netherlands. The Dutch ZRM measures self-sufficiency on 11 lifedomains, including ‘Income’, ‘Daytime activities’ and ‘Housing’. This is done by applying a system of indicators: short definitions that briefly describe the situation of clients and simultaneously link it to a certain level of selfsufficiency on each life domain. According to the data collected for this study, the ZRM measures a single underlying construct and has good internal consistency. Moreover, interrater reliability of the ZRM seems adequate, as multiple raters were able to give both real and fictitious clients similar ratings. However, exact agreement between raters was not always achieved for each domain. Thus, the first results of the research into psychometric properties of the ZRM are generally positive. More research is needed toindicate whether the ZRM has good validity as well.