Het Failed Back Surgery Syndrome

Synopsis

Failed Back Sugery Syndrome (FBSS) staat voor een aantal aandoeningen die kunnen optreden na een rugoperatie zonder goed resultaat. Dit zou het geval zijn bij 10-50 procent van de rugoperaties. Het betreft vooral rugoperaties die zonder ‘keiharde’ indicatie zijn uitgevoerd of operaties met een goede indicatie die niet optimaal zijn verlopen. Soms kan de operatie zelf de oorzaak zijn van chronische pijn. FBSS ontstaat doorgaans na een discectomie. Littekenweefsel als reactie op het chirurgische trauma kan pijnklachten en neurologische uitval veroorzaken, in het bijzonder neuropathische pijn.

Patiënten kampen dan met een ernstig chronisch pijnsyndroom dat ook psychologische problemen veroorzaakt en langdurig ziekteverzuim. De behandeling is complex en vraagt een multidisciplinaire aanpak. Voorkomen moet worden dat patiënten steeds naar medische oplossingen voor hun klachten zoeken. Een duidelijke uitspraak van specialist en huisarts dat hiervan geen heil is te verwachten, is noodzakelijk om het ‘shoppen’ te stoppen. Verwijzing naar een pijnkliniek met een multidisciplinair team kan leiden tot een medische pijnbestrijding en psychologische begeleiding.

De medicamenteuze behandeling van FBSS spitst zich vooral toe op de neuropathische pijncomponent. Hiervoor worden de coanalgetica gebruikt: antidepressiva, anticonvulsiva, anti-Parkinson-middelen, anti-arrhythmica en corticosteroïden. Behandeling met opioïden is lange tijd controversieel geweest op grond van de vrees voor verslaving. Dit risico blijkt echter gering. Behandeling met opioïden wordt pas overwogen wanneer alle gebruikelijke behandelingen onvoldoende resultaat hebben opgeleverd. Opioïdrotatie valt te overwegen.

Afdeling Anesthesiologie, Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen; Pijnkenniscentrum Nijmegen.