Samenvatting
De hulpvraag is een term die men tegenwoordig zowel in hulpverleningsliteratuur als in beleidsstukken regelmatig tegenkomt. In dit artikel komt de centrale plaats van de hulpvraag in beleid en diagnostische besluitvorming aan de orde. De problemen en vertekeningen die een rol kunnen spelen bij het correct onderkennen van de hulpvraag worden besproken en de mogelijkheden van procedurele ondersteuning nagegaan. Er wordt een keuze gemaakt voor de ontwikkeling van en verder onderzoek met een hulpvragenlijst voor ouders.
Literatuur
Brennenraedts, M., & Heijnen, E. (2000). Hulpvragenlijst voor ouders: Een instrument ten behoeve van het achterhalen van de hulpvraag van ouders binnen de geestelijke gezondheidszorg. Doctoraalscriptie Orthopedagogiek. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen.
Champion, R., Hamilton, J. DeVance, & Rodriquez-Marquez, M. (1989). Clinicians’ effectiveness in detecting patients request during an initial screening. Hospital and Community Psychiatry, 40, 413-415.
De Bruyn, E. E. J. (1992). Van aanmelding naar advies: De diagnostische cyclus. In R. de Groot, & J. van Weelden (Red.), Orthopedagogiek: inzicht, uitzicht, overzicht (pp. 75-93). Groningen: Wolters-Noordhoff.
De Bruyn, E. E. J. (1999). Het diagnostische proces. In W. T. A. M. Everaerd (Red.), Handboek Klinische Psychologie (p. C1100). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.
De Bruyn, E. E. J., Pameijer, N. K., Ruijssenaars, A. J. J. M., & Van Aarle, E. J. M. (1995). Diagnostische besluitvorming: Handleiding bij het doorlopen van de diagnostische cyclus. Leuven: Acco.
De Vries, G. (1999). Vraaggestuurde zorg: de klantvriendelijkheid voorbij. Uitgangspunten voor herontwerp van structuur en processen. Amstelveen: Stichting Sympoz.
Eisenthal, S., & Lazare, A. (1976). Specificity of patient requests in the initial interview. Psychological Report, 38, 739-748.
Eisenthal, S., & Lazare, A. (1977a). Expression of patients’ requests in a initial interview. Psychological Report, 40, 133-138.
Eisenthal, S., & Lazare, A. (1977b). Evaluation of the initial interview in a walk-in clinic: The clinicians perspective on a ‘customer approach’. The Journal of Nervous and Mental Disease, 164, 30-35.
Fiselier, A. A. M. (1986). Hulpvraag en verleende hulp: een onderzoek naar opvattingen en oordelen van hulpvragers en hulpverleners in het algemeen maatschappelijk werk. Nijmegen: Instituut voor Toegepaste Sociologie.
Garb, H. N. (1998). Studying the Clinician: judgment research and psychological assessment. Washington: American Psychological Association.
Halberstadt-Freud, H. C. (1983). Psychodiagnostiek met kinderen. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Hart de Ruyter, Th. (1975). Het onderzoek naar de hulpvraag. Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 30, 403-418.
Hermanns, J. M. A. (1995). Besluitvorming in de jeugdzorg: het hulpverleningscontract als alternatief. Kind en Adolescent, 16, 111-128.
Hermanns, J., & Sleeboom, I. (2000). Vraaggestuurd werken: de rode draad en het paarse tijdschrift. Kind en Adolescent, 21, 40-42.
Koele, P., & Van der Pligt, J., (Red.) (1993). Beslissen en beoordelen: Besliskunde in de psychologie. Amsterdam: Boom.
Konijn, C., Van de Wijgert, J., & Vermande, M. (1997). Cliënten over de Riagg-jeugdzorg: ontwerp en afname van een vragenlijst voor satisfactie en kwaliteitsbeoordeling door ouders en jeugdigen vanaf 9 jaar. Utrecht: Trimbos-insituut.
Lazare, A. M. D., Cohen, F., Jacobson, A. M., Williams, M. W., Mignone, R. J., & Zisook, S. (1972). The walk-in patient as a ‘customer’: A key dimension in evaluation and treatment. American Orthopsychiatry, 42, 872-883.
Lazare, A., & Eisenthal, S. (1977). Patient requests in a walk-in clinic: replication of factor analysis in a independent sample. The Journal of Nervous and Mental Disease, 165, 330-340.
Lazare, A., & Eisenthal, S. (1989). Clinician/Patient Relations I: Attending to the patient's perspective. In A. Lazare (Ed.), Outpatient psychiatry: Diagnosis and treatment (pp. 125-136). Baltimore: Williams & Wilkins Co.
Lazare, A., Eisenthal, S., & Frank, A. (1989). Clinician/Patient Relations II: Conflicts and Negotiation. In A. Lazare (Ed.), Outpatient psychiatry: Diagnosis and treatment (pp. 137-152). Baltimore: Williams & Wilkins Co.
Lazare, A., Eisenthal, S., Wasserman, L., & Harford, T. C. (1975). Patient requests in a walk-in clinic. Comprehensive Psychiatry, 16, 467-476.
Methorst, G., & Spinhoven, Ph. (1992). Wensen van patiënten ten aanzien van hun behandeling: Interne structuur en validiteit van de Patiënten Behoeften Vragenlijst. Gedragstherapie, 25, 239-252.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (1997). Zorgprogrammering, plan van aanpak. Regeringsstandpunt, Standpunt van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Den Haag: auteur.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (1999). Zicht op Zorg, plan van aanpak modernisering awbz. Den Haag: auteur.
Nota, P. H., Van der Schaft, R. A., & Van Yperen, T. A. (1999). Eindadvies toegang tot de jeugdzorg. Den Haag/Utrecht: Ministerie van vws/nizw.
Pameijer, N. (2000). Richtlijnen voor handelingsgerichte diagnostiek. In P. Prins, & N. Pameijer (Red.), Protocollen in de Jeugdzorg, richtlijnen voor diagnostiek, indicatiestelling en interventie (pp. 15-38). Lisse: Swets & Zeitlinger.
Pameijer, N., & Van Beukering, T. (1997). Handelingsgerichte diagnostiek. Een praktijkmodel voor diagnostiek en advisering bij onderwijsleer- en opvoedingsproblemen. Leuven: Acco.
Pijnenburg, H. (1987). Gezinsbehandeling en (semi-)residentiële hulpverlening: Schets van een ontwikkelingskader. Amsterdam: vu-uitgeverij.
Pijnenburg, H. (1997). Consensus over psychiatrische problemen van het kind: Een empirisch onderzoek naar overeenstemming tussen hulpverlener en ouders. Academisch proefschrift. Amsterdam: Vrije Universiteit.
Plous, S. (1993). The psychology of judgment and decision making. New York: McGraw-Hill.
Rispens, J., Carlier, E., & Schoorl, P. (1990) Diagnostiek in de hulpverlening: methodische aspecten. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Ruijssenaars, W. (1995). De rol van de ouders in het proces van diagnostiek en interventie. In D. A. van der Ploeg, P. M. Schoorl, & A. J. J. M. Ruijssenaars (Red.), Orthopedagogiek en ouders: over ouders in relatie tot kinderen en onderzoekers (pp. 209-222). Leuven/Apeldoorn: Garant.
Swinkels, J. A. (1994). Wat mag ik voor u doen?: Een exploratief onderzoek naar de hulpvraag van patiënten op een polikliniek psychiatrie. Amsterdam: Drukkerij Groen/Leiden.
Turk, D. C., & Salovey, P. (1988). Reasoning, inference, and judgement in clinical psychology. New York: The Free Press.
Tversky, A., & Kahneman, D. (1974). Judgments under uncertainty: Heuristics and biases. Science, 185, 1124-1131.
Van Dreumel, M. J. (1998). De constructie van een hulpvragenlijst voor de intake bij een riagg afdeling Jeugdzorg. Doctoraalscriptie Ontwikkelingspsychologie. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen.
Van Yperen, T., Van Rest, E., & Vermunt, C. (1999). Definitie van kernbegrippen, programma's in de jeugdzorg. Utrecht: nizw Uitgeverij.
Vermande, M., Faber, E., & Hutschemaekers, G. (1997). Vraag en aanbod in de Riagg-jeugdzorg: een praktijkstudie vanuit het perspectief van cliënten, hulpverleners en verwijzers. Utrecht: Trimbos-instituut.
Vertommen, H., Ter Laak, J., & Bijttebier, P. (2002). Het diagnostisch proces. Diagnostiek-wijzer: Tijdschrift voor de gezondheidszorg, 5, 4-14.
Vertommen, H., Van Audenhove, Ch., & Vandenbroele, H. (1989). Hulpvragenlijst. Lisse: Swets & Zeitlinger.
Vervaeke, G. A. C., & Emmelkamp, P. M. G. (1998). Treatment selection: What do we know? European Journal of Psychological Assessment, 14, 50-59.
Visschedijk, B. (1993). De hulpvragenlijst: een constructie ten behoeve van de intake in de diagnostische cyclus. Doctoraalscriptie ontwikkelingspsychologie. Nijmegen: Katholieke Universiteit Nijmegen.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Mevr. mr. drs. J. A. B. M. Coolen, is als clustermanager werkzaam bij de Divisie Kinderen en Jeugdigen van de Mondriaan Zorggroep te Heerlen.
Prof. dr. E. E. J. De Bruyn, is als hoogleraar psychodiagnostiek werkzaam bij de sectie Orthopedagogiek (Gezin en Gedrag) en bij de sectie Ontwikkelingspsychologie van de Katholieke Universiteit Nijmegen.
Drs. J. van Dormael is als unitleider intake en diagnostiek werkzaam bij de Divisie Kinderen en Jeugdigen van de Mondriaan Zorggroep te Heerlen.
About this article
Cite this article
Coolen, J.A.B.M., Krol, N.P.M., De Bruyn, E.E.J. et al. Vragen rond hulpvragen. KIAD 24, 58–65 (2003). https://doi.org/10.1007/BF03060877
Issue Date:
DOI: https://doi.org/10.1007/BF03060877