Zusammenfassung
Die Bezeichnung „Pulsus paradoxus“ stammt, wie erwähnt, von Kussmaul, der diesen Namen „teils wegen des auffallenden Mißverhältnisses zwischen Herzaktion und Arterienpuls, teils weil der Puls trotz anscheinender Unregelmäßigkeit in Wirklichkeit ein in regelmäßiger Wiederkehr aussetzender oder kleinerwerdender ist“ vorschlug. Aber schon früher wurde diese Pulsform in der Literatur beschrieben; es findet sich die erste diesbezügliche Angabe in einer Arbeit von C. J. B. Williams 1), The prognosis and treatment of organic diseases of the heart, in the London Journal of Medicine 1850, in der folgendes ausgeführt wird:
Access this chapter
Tax calculation will be finalised at checkout
Purchases are for personal use only
Preview
Unable to display preview. Download preview PDF.
Literatur
C. J. B. Williams, London Journ. of Med. for 1850, vol. II, p. 464.
F. Hoppe, Deutsche Klinik, 1854, Nr. 3, Bd. VI, S. 33.
A. Widemann, Dissert. inaug. Tübingen 1856.
Vierordt, Die Lehre vom Arterienpuls in gesunden und kranken Zuständen. Braunschweig 1855.
C. Gerhardt, Der Kehlkopfcroup. Tübingen 1859.
E. Fritz, Gaz. hebdom. de méd. et de chir. 1861.
L. Traube, Gesammelte Beiträge, Bd. 2, S. 716.
A. Kußmaul, Berl. kl. Ws. 1873, Nr. 37, 38 u. 39.
Gendrin, Vorlesungen über Herzkrankheiten, 1843, S. 360.
Friedreich, Virchows Arch., Bd. 29, 1864, S. 310.
F. Kipp, Dissert. inaug. München 1875.
A. W. Fox, Brit. med. Journ. 1877, vol. II, p. 470.
Norman Dalton, ‘Transact. of the clinic. Soc. of London, 1899, vol. 32, p. 277.
Matthieu, Bull. et mém. d. 1. soc. anat. 1882.
F. Rivalta, Il Morgagni Maggio 1887, p. 285.
Nathan Weiß, Osten.. mediz. Jahrbücher, Jahrg. 1876, S. 1.
Ch. Bäumler, Deutsch. Arch. f. kl. Med., Bd. 14, S. 455 (Dez. 1874).
Traube, Charité-Annalen, I. Jahrg. (1874), 1876, S. 270.
Stricker, Charité-Annalen, II. Jahrg. (1875), 1877, S. 95.
W. Graeffner, Berl. kl. Ws. 1876, Nr. 27, S. 386.21) Halpern, Dissert. inaug. Berlin 1877.
E. Boehr, Berl. kl. Ws. 1883, Nr. 13.
Svoeichotow, Watch-Gaz. St. Petersburg 1908, Nr. 23 (zit. nach Vaquez).
Riegel, Berl. kl. Ws. 1876, Nr. 26, S. 369.
Landois, Die Lehre vom Arterienpuls, Berlin 1872, Fig. 70.
Riegel, 1. c. und Ein neuer Sphygmograph, Breslau 1876.
Riegel, Berl. kl. Ws. 1876, Nr. 47, S. 673.
Riegel u. Tuczek, Berl. kl.Ws. 1878, Nr. 52.
Riegel u. Tuczek, Berl. kl. klin. Vorträge, 1878, Nr. 144/45. — Deutsch.
Riegel, Volkmanns Sammlg. med. Ws. 1903, Nr. 20, S. 345. Ws. 1878, Nr. 50.
P. K. Pei, Ned. Tijdsch. v. Geneesk., 1878, Nr. 3.
J. Sommerbrodt, Berl. kl. Ws. 1877, Nr. 42, S. 615.
Barry, Thèse de Paris 1827.
Marey, Physiol. méd. de la circulation du sang. Paris 1863.
E. Maixner, Prager Vierteljahrsschrift, 1879, N. F. Bd. 1, S. 87.
B. Smith, Brit. med. Journ. 1888, vol. 1, p. 735.
A. Fraenkel, zit. nach Reichmann.
S. West, Brit. med. Journ. 1883, vol. 1, p. 814.
W. J. Calvert, Journ. of Amer. Ass. 1937, I, 2, p. 1168.
Chavigny, Paris méd. 1917, p. 219.
S. Gemell, Glasgow med. bourn. 1895, February.
J. Bauer, v. Ziemssens Handb. d. spez. Path. u. Ther., 1876, Bd. 6, S. 599.
Halpern, 1. c.
François Franck, Gaz. méd. de Paris 1878, Nr. 50. Gaz. hebdom. de méd. et de chir. 1879, Nr. 4. Gaz. hebdom. de méd. et de chir. 1878, Nr. 48.
M. Löwit, Arch. f. exp. Path. u. Pharm. 1879, Bd. 10, S. 412.
E. Hering, K. Akad. d. Wiss. z. Wien, 1871, Bd. 60, 64.
J. Hay, The Lancet, 1900, p. 535.
Fr. Riegel, 1. c.
P. K. Pel, 1. c.
J. Hay, 1. c.
P. Binda, Pensiero Medico Milan. Nr. 12, 24. Mars 1923. Ref. Arch. d. mal. d. ceeur, p. 538, 1924.
S. Wassermann, Arr. Arch. f. inn. Med., Bd. IV, 1922, S. 426.
Janowski, Volkmanns Sammlung kl. Vortr., Nr. 192/3, 1897.
D. Danielopolu und V. Danulesco, Arch. d. mal. d. cœur, 1917, p. 13.
C. Gerhardt, 1. c. Petiina, Prager med. Ws. 1877, Nr. 12, S. 233.
Edw. M. Brockbank, Brit. med. Journ. 1893, June, p. 1314.
Jos. Fischl, Prager med. Ws. 1877, Nr. 23.
Jos. Fischl, Prager med. Ws. 1879, Nr. 47/50 u. 52.
Jürgensen, Croupöse Pneumonie. Tübingen 1883. S. 244.
E. Maixner, 1. c.
M. Roch et L. Campèche, Revue de méd. 1909, Nr. 8.
C. Gerhardt, Berl. kl. Ws. 1897, Nr. 1.
C. Gerhardt, Berl. kl. Ws. 1897, Nr. 14.
Th. Harris, The Lancet, 1899, vol. I, 2, p.1072.
E. Cimier, Wiener med. Presse, 1897, Nr. 19, S. 592.
A. W. Hewlett, Journ. of Amer. Ass., 1905, Nr. 19, p. 1405.
D. Danielopolu und V. Danulesco, Arch. d. mal. d. cœur, 1917, p. 13.
Rosenstein, v.Ziemssens Handb., II. Aufl., 1879, Bd. 6, S. 58.
J. Bauer, v. Ziemssens Handb., 1876, Bd. 6, S. 599.
J. Schreiber, Arch. f. exp. Path. u. Pharm., Bd. 10, S. 19, 1879.
G. Riebold, Berl. kl. Ws. 1910, Nr. 33, S. 1542.
K. F. Wenckebach, Zeitschr. f. kl. Med. 1910, Bd. 71, S. 402.
M. Semerau, Deutsch. Arch. f. klin. Med. 1914, Bd. 115, S. 608.
D. de Vries Reilingh, Zeitschr. f. klin. Med. 1915, Bd. 81.
A. Schuller, Wiener kl. Ws. 1915, S. 1243.
W. Edgecombe, Brit. med. Journ., 1920, vol. II, p. 890.
Falconer and McQueen, Quart. Journ. of med., 1914/15, vol. VIII, p. 38.
Hill, Mc Queen and Flack, Proc. Roy. Soc. London, 1914, Ser. B, LXXXVII, p. 344.
John Hay, The Lancet, 1901, 27. April.
N. Ortner, Med. Klinik 1909, S. 575 u. 618.
Desnos, Prog. med. 1881, Nr. 17.
H. Westphalen, St. Petersburger med. Wochenschr. 1892, S. 277 u. 285.
Th. Harris, Indurative Mediastino-pericarditis. London 1895, p. 62.
O. Hess, Über Stauung und chronische Entzündung in der Leber und den serösen Höhlen. Habilitationsschr. 1902, S. 31.
E. Edens u. W. Forster, Deutsch. Arch. f. klin. Med. 1914, Bd. 115, S. 290; W. v. Forster, Dissert. inaug. München 1914.
R. Radoniciè, Deutsch. med. Ws., 1911, Nr. 10, S. 449.
Riegel u. Tuczek, 1. c.
J. Schreiber, Arch. f. exp. Path. u. Pharm. Bd. 10, S. 19, 1879.
J. Schreiber, Arch. f. exp. Path. u. Pharm. 1880, Bd. 12, S. 168.
O. Rosenbach, Virchows Arch. Bd. 105, 1886.
O. Rosenbach, Eulenburgs Realenzyklop. III. Aufl. 1898, Bd. 18, S. 469 f.
Bauer, 1. c.
E. Hoke, Wr. kl. Ws. 1912, S. 998.
R. Tigerstedt, Lehrb. der Physiol. d. Kreislaufs, 1893.
Cloetta, Arch. f. exp. Path. u. Pharm. 1911, Bd. 66, S. 409.
Th. Lewis, The Journ. of Phys. Cambridge 1938, vol. 37, p. 237.
Th. Lewis, The Brit. med. Journ., 1984, vol. I, 1, p. 737.
E. Reichmann, Zeitschr. f. kl. Med. 1904, Bd. 53, S. 112.
Klemensiewicz, Sitzungsber. der Akad. d. Wiss. III. Abt., Bd. 53, S. 112.
Ph. Knoll, Arch. f. exp. Path. u. Pharm., 1876, Bd. 9, S. 405.
N. Griner, 1. c.
F. M. -Groedel, Zeitschr. f. kl. Med. 1910, Bd. 70, S. 47.
G. Holzknecht u. L. Hofbauer, Zeitschr. f. kl. Med. 1910, Bd. 70, S. 358.
F. Gaisböck, Deutsch. Arch. f. klin. Med. 1913, Bd. 110, S. 506.
M. Löwit, 1. c.
H. C. Thacker, Deutsch, Arch. f. kl. Med. Bd. 97.
E. D. Wiersma, Zeitschr. f. d. ges. Neur. u, Psych. 1913, Bd. 19, S. 1
E. Münzer, Zeitschr. f. kl. Med. 1912, Bd. 75, S. 253.
J. Schreiber, Arch. f. exp. Path. u. Pharm. Bd. 10, S. 24, Kurve 2.
J. Mackenzie, The study of the pulse. London 1902.
F. Lommel, Deutsch. Arch. f. kl. Med. 1902, Bd. 72, S. 214 u. 465.
J. L. Hoorweg, Pflügers Arch. 1890, Bd. 46, S. 115.
Ch. Thorel, Ergb. v. Lubarsch-Ostertag, XIV. Jahrg. II. Abt. 1910, S. 251.
Brugsch, Eulenburgs Realenzyklopädie, 4. Aufl., 1910, Bd. 11, S. 446.
Sir James Barr, Liverpool med: chir. Journ. July 1900, and March 1901. — Brit. med. Journ. 1906, vol. II, 1, p. 407.
K. F. Wenckebach, Brit. med. Journ. 1907, vol. I, 1, p. 63.
P. Watson Williams, Brit. med. Journ. 1907, vol. I, 2, p.412.
Sir James Barr, Brit. med. Journ. 1907, vol. I, 2, p.913.
P. Watson Williams, Brit. med. Journ. 1907, vol. II, 2, p. 369.
K. F. Wenckebach, Brit. med. Journ. 1907, vol. I, 2, p. 412.
K. F. Wenckebach, Volkmanns Sammlg. kl. Vortrg. Nr. 465/66, Dez. 1907.
A. Keith, The Lancet, 1904, vol. I, 1, p. 555.
L. Brauer, Arch. f. klin. Chir. 1903, Bd. 71, S. 259. — Verhandlung des XXI. Kong. f. inn. Med. 1904.
G. Holzknecht und L. Hofbauer, Mitteil. a. d. Labor. f. radiol. Diagn. u. Ther. i. Allg. Krankenhaus in Wien. 1907, 2. Heft.
K. F. Wenckebach, Zeitschr. f. kl. Med. 1910, Bd. 71, S. 402. —Die unregelmäßige Herztätigkeit und ihre klinische Bedeutung. Leipzig 1914.
M. Semerau, Deutsch. Arch. f. kl. Med. 1914, Bd. 115, S. 608.
D. de Vries Reilingh, Zeitschr. f. kl. Med. 1915, Bd. 81.
A. Müller, Jagié’ Handb. der all. Path. Diagn. u. Ther. d. Herz-u. Gefäßkrankheiten, 1912.
C. Pezzi, Arch. d. mal. d. coeur 1918, p. 201.
R. Schmidt, Vorträge d. 1. ärztl. Spezialkurs. f. Frauen-u. Herzkrankh. In Franzensbad, 12.-24. Sept. 1922, S. 174.
J. Bauer, Die konst. Disposition zu inneren Krankheiten, 1917, S. 308.
H. Curschmann, Med. Kl. 1922, S. 1507.
H. Curschmann, Therap. Monatsh. Mai 1922 (Fußnote).
H. W. Gauchat and L. N. Katz, Arch. of intern. med. 1924, vol. 33, pp. 350, 370.
H. Huthard, Traité clinique des maladies du ceeur et de l’aorte, 3e éd., tome III, ler fasc. 1903, p. 160.
H. Sahli, Lehrb. d. klin. Untersuchungsmethoden, 6. Aufl., 1913, Bd. 1, S. 150ff.
H. Vaquez, Nouv. traité d. méd. et d. thér. Brouardel, Gilbert, Thoinot, tome XXIII, Maladies du ceeur, 1921.
N. Ph. Tendeloo, Allgemeine Pathologie, 1919, S. 715.
v. Strümpell, Lehrb. d. inn. Medizin, 1918.
Th. Lewis, The mechanism. and graphic registration of the heart beat. London 1920.
James Mackenzie, Diseases of the heart, 3rd Ed., London 1914.
C. J. Rothberger, Lehrb. d. Herzkrankh. von Sir James Mackenzie, 2. deutsche Ausg. Berlin 1923.
L. Krehl, Nothnagels Handb. d. spez. Path. u. Ther., Bd. 15, Die Erkrankungen des Herzmuskels und die nervösen Herzkrankheiten, 2. Aufl., 1913. — v. Mehrings Lehrb. d. inn. Med. Jena 1919. — Path. Physiol. 1912.
M. Matthes, Lehrb. d. Differentialdiagnose inn. Krankh. Berlin 1919.
Brugsch u. Schittenhelm, Lehrb. klin, lintersuchungsmeth., 4. Aufl., 1918.
E. Romberg, Krankheiten des Herzens und d. Blutgefäße, 3. Aufl., 1921.
P. K. Pel, Ziekten van Hart en Bloedvaten, 1920.
A. Hoffmann, Lehrb. d. funktion. Diagn. u. Ther. d. Erkrankungen des Herzens u. d. Gefäße, 2. Aufl., 1920.
R. Geigel, Lehrb. d. Herzkrankh., 1920.
Author information
Authors and Affiliations
Additional information
Besonderer Hinweis
Dieses Kapitel ist Teil des Digitalisierungsprojekts Springer Book Archives mit Publikationen, die seit den Anfängen des Verlags von 1842 erschienen sind. Der Verlag stellt mit diesem Archiv Quellen für die historische wie auch die disziplingeschichtliche Forschung zur Verfügung, die jeweils im historischen Kontext betrachtet werden müssen. Dieses Kapitel ist aus einem Buch, das in der Zeit vor 1945 erschienen ist und wird daher in seiner zeittypischen politisch-ideologischen Ausrichtung vom Verlag nicht beworben.
Rights and permissions
Copyright information
© 1925 Springer-Verlag Wien
About this chapter
Cite this chapter
Van Der Mandele, L.J. (1925). Literaturübersicht. In: Studien zum Problem des Pulsus Paradoxus. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-29724-7_2
Download citation
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-662-29724-7_2
Publisher Name: Springer, Berlin, Heidelberg
Print ISBN: 978-3-662-28210-6
Online ISBN: 978-3-662-29724-7
eBook Packages: Springer Book Archive