Skip to main content

Naar duurzaam herstel

Is De Skuul richtinggevend voor de verslavingszorg?

  • Chapter
  • First Online:
Herstel binnen de verslavingszorg

Samenvatting

De economische crisis noopt tot een andere inrichting van de zorg. In de verslavingszorg vormt het herstelconcept een goede leidraad voor ingrijpende veranderingen. Het concept zal de negatieve effecten van de transitie verminderen en de voordelen versterken. Het doorontwikkelen van herstelondersteunend werken vormt een van de centrale opdrachten in de nieuwe sectorale visie. Sinds 1978 vormt herstel het uitgangspunt van de werkwijze van De Skuul te Den Hoorn (Texel). Cliƫnten hebben de regie en ontwikkelen al gaande manieren om problemen zelf op te lossen, al dan niet met behulp van hun eigen sociale netwerk en minimale hulp van professionals. Zo draagt deze aanpak bij aan een duurzame oplossing voor hun problematiek. Deze praktijk wordt in dit hoofdstuk uitgebreid beschreven en vormt de basis voor aanbevelingen aan andere instellingen voor verslavingszorg. In 2006 benoemde de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg ongebruikte hulpbronnen als eigen kracht en die van de omgeving voor het ontwikkelen van duurzame oplossingen en het aangaan van een leer- en ontwikkelproces in de Nederlandse zorg. Zoals in elk leerproces zullen er onverwachte hobbels en valkuilen optreden afgewisseld met onvermoede hoogtepunten, net als in het herstelproces van de cliƫnten. Door cocreatie kan een ontwikkeling worden ingezet die leidt naar vraaggestuurde zorg in optima forma.

This is a preview of subscription content, log in via an institution to check access.

Access this chapter

eBook
USD 19.99
Price excludes VAT (USA)
  • Available as EPUB and PDF
  • Read on any device
  • Instant download
  • Own it forever
Softcover Book
USD 27.99
Price excludes VAT (USA)
  • Compact, lightweight edition
  • Dispatched in 3 to 5 business days
  • Free shipping worldwide - see info

Tax calculation will be finalised at checkout

Purchases are for personal use only

Institutional subscriptions

Notes

  1. 1.

    Zelfmanagement is omgaan met symptomen, behandeling, lichamelijke en psychosociale consequenties van de chronische aandoening en/of de omgang met risicofactoren en aanpassing in leefstijl. Het is effectief wanneer iemand de eigen gezondheidstoestand monitort en cognitieve, gedragsmatige en emotionele reacties vertoont die bijdragen aan een bevredigende kwaliteit van leven.

  2. 2.

    Zelfhulp is een vorm van hulpverlening die zich baseert op het uitgangspunt dat mensen in staat zijn zichzelf en elkaar te helpen door bewustwording, uitwisseling van gelijksoortige ervaringen en het ondernemen van actie.

  3. 3.

    Cocreatie betreft samenwerkingsvormen die innovatief werkzaam zijn, op individueel, groeps- en samenlevingsniveau, terwijl alle deelnemers zowel op het proces als op het resultaat ervan invloed hebben. Kenmerkend voor cocreatief werken zijn het aanboren van responsief vermogen, het nemen van verantwoordelijkheden, daadkracht, enthousiasme en focus op het resultaat.

  4. 4.

    Therapeutisch gezien gaat het hierbij om een stroming die sterk opkomt op basis van moderne leertheorieƫn (sociaal-constructivistische, narratieve en dialogische vormen), met een sterke nadruk op zelfsturing van de cliƫnt en de coachende rol van de professionals. Cliƫnten hebben de regie over, maar ook de verantwoordelijkheid voor, hun eigen leven.

  5. 5.

    In tegenstelling tot een klinische behandeling is er een scheiding tussen wonen (waarvoor de cliƫnten een eigen bijdrage betalen) en behandeling. De kosten zijn hierdoor lager, maar ook doordat er in tegenstelling tot een kliniek geen stafbezetting is buiten de kantooruren. Dat past bij de uitgangspunten van De Skuul, waarin de cliƫnten zelf verantwoordelijk zijn voor het gezamenlijke wonen.

  6. 6.

    De United Nations Conference on Sustainable Development (2011) definieert dit als volgt: ā€˜Duurzame ontwikkeling legt de nadruk op beleid dat uitgaat van een holistische, eerlijke, onpartijdige, en toekomstgerichte benadering op alle besluitvormingsniveaus. Het gaat niet enkel en alleen om sterke economische prestaties, maar ook om solidariteit tussen generaties nu en met volgende generaties. GeĆÆntegreerde en evenwichtige afwegingen van sociale, economische en milieudoelstellingen rond zowel het private als publieke domein liggen hieraan ten grondslag (United Nations Conference on Sustainability Development, 2011).ā€™

Literatuur

  • Barendregt, C., Wits, E., Haan, G. de, Schippers, R. & Duin, L. van (2013). Liggen we op koers? Herstelondersteunende verslavingszorg en inzet van ervaringskennis in vier praktijkvoorbeelden. Rotterdam: IVO.

    Google ScholarĀ 

  • Bestuurlijk akkoord toekomst GGZ 2013-2014 (2012). Ondertekend 18 juni 2012.

    Google ScholarĀ 

  • GGZ Nederland (2009). Herstel en burgerschap. Visie op de (langdurende) zorg aan mensen met ernstige psychische aandoeningen. Amersfoort: GGZ Nederland.

    Google ScholarĀ 

  • GGZ NederlandĀ (2013). Een visie op verslaving en verslavingszorg: focus op preventie en herstel. Amersfoort: GGZ-Nederland.

    Google ScholarĀ 

  • Haan, G. de & Oude Bos, J (2011). Veerkrachtig, weerbaar en zelfsturend; op weg naar herstelondersteunende verslavingszorg 2011-2016. Dalfsen/Groningen: Kennisnetwerk het Zwarte Gat.

    Google ScholarĀ 

  • Het Zwarte Gat (2010). Handvest van Maastricht. Herstel als leidend principe in de verslavingszorg. Amersfoort: Kennisnetwerk het Zwarte Gat en Netwerk Verslavingszorg (GGZ Nederland).

    Google ScholarĀ 

  • Kwaliteitswet (1996). Internet: http://wetten.overheid.nl/bwbr0007850/geldigheidsdatum_01-10-2013 (1 oktober 2013).

  • Lans, J. van der (2013). Lezing tijdens G4-USER, 17 oktober 2013 te Amsterdam.

    Google ScholarĀ 

  • Levinas, E. (2000). ā€˜Ik en de anderā€™ en ā€˜Wat kenmerkt volgens Levinas de relatie tot de ander?ā€™ In C. van Unen (red.), De professionals. Hulpverleners tussen kwetsbaarheid en beheersing (pp. 74, 80). Delft: Eburon.

    Google ScholarĀ 

  • Machado, A.Ā (2006). Chant XXIX. In G. de Haan (red.), Moeras of polder, wie voert de regie? Essay bij de verrijzenis van het projectennetwerk CliĆ«ntengestuurde projecten in de verslavingszorg. Dalfsen: eigen beheer.

    Google ScholarĀ 

  • Nonaka, I. & Takeuchi, H. (1999). De kenniscreĆ«rende onderneming. Hoe Japanse bedrijven innovatieprocessen in gang zetten. Schiedam: Scriptum.

    Google ScholarĀ 

  • Oude Bos, J. & Schippers, R. (2012). Resultaten boeken? Verbeter het herstelklimaat! Pleidooi voor herstelondersteunend werken in de verslavingszorg. Kennisnetwerk het Zwarte Gat.

    Google ScholarĀ 

  • Politiek, C. & Hoogendijk, R. (2013). E-boek cocreatie. Internet: www.zorginnovatieboek.nl (2 november 2013).

  • Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (2006). Arbeidsmarkt en zorgvraag. Den Haag: RVZ.

    Google ScholarĀ 

  • Rotmans, J. (2012). In het oog van de vulkaan. Nederland in transitie. Boxtel: Aeneas.

    Google ScholarĀ 

  • Slade, M. (2009). Personal recovery and mental illness: a guide for mental health professionals. New York: Cambridge University Press.

    Google ScholarĀ 

  • Sociaal en Cultureel Planbureau (2013). Informele zorg in Nederland. Een literatuurstudie naar mantelzorg en vrijwilligerswerk in de zorg. Den Haag: SCP.

    Google ScholarĀ 

  • Stel, J. van der (2012). Focus op persoonlijk herstel bij psychische problemen. Den Haag: Boom Lemma.

    Google ScholarĀ 

  • Wassink, J.H. & Goede, S.J. de. (2012). Ondernemingsplan ā€˜De Nieuwe Skuulā€™. Texel: De Skuul.

    Google ScholarĀ 

  • Wierdsma, A. & Swieringa, J. (2011). Lerend organiseren en veranderen, als meer van het zelfde niet helpt. Groningen: Wolters-Noordhoff.

    Google ScholarĀ 

  • Wierdsma, A.Ā (2006). Cocreatie door verandering. Delft: Eburon.

    Google ScholarĀ 

Download references

Author information

Authors and Affiliations

Authors

Editor information

Editors and Affiliations

Copyright information

Ā© 2014 Bohn Stafleu van Loghum

About this chapter

Cite this chapter

Stollenga, M., de Haan, G., de Goede, J. (2014). Naar duurzaam herstel. In: Stollenga, M. (eds) Herstel binnen de verslavingszorg. Bohn Stafleu van Loghum, Houten. https://doi.org/10.1007/978-90-368-0794-4_7

Download citation

  • DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-368-0794-4_7

  • Published:

  • Publisher Name: Bohn Stafleu van Loghum, Houten

  • Print ISBN: 978-90-368-0793-7

  • Online ISBN: 978-90-368-0794-4

  • eBook Packages: Dutch language eBook collection

Publish with us

Policies and ethics