De Brabantsche kooplieden in Holland

Overzicht

Een handelsbevolking¹, welke zich in het jaar 1585 uit Antwerpen naar de noordelijke koopsteden verplaatste, vond daar een vruchtbaren bodem², maar die noeste³ bewerking vorderde om die vruchten te dragen. De grondstof lag vooral in het talrijke en uiterst bedreven varensvolk⁴, dat deels op de schepen der watergeuzen den prijs der roekeloosheid en stoutmoedigheid had behaald, deels in den handel op Moskoviën en vooral in de walvischvangst eene degelijke leerschool had gemaakt⁵. Doch de sleurhandel, waarbij elke stad naar gelang van de haar verleende voorrechten op bepaalde plaatsen, binnen bepaalde grenzen, op bepaalde artikelen zich toelegde, was de heerschende: groothandel en groothandelaars ontbraken. Voor de enkele uitgewekenen onder de aanzienlijken, de Reaals, de Pauwen, de Bickers, had zich in het oord hunner ballingschap, hetzij in de Engelsche zeehavens, hetzij te Bremen of te Hamburg, een ruimer gezichteinder⁶ ontsloten; een Jan Huijgen Linschoten had op Portugeesche schepen de groote vaart⁷ medegemaakt⁸ en het gebrekkige van den Spaanschen handel en zeebouw⁹ was bij hem niet onopgemerkt gebleven; maar wat in Holland uitzondering was, was sedert lang te Antwerpen regel.